ความหมายของระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์

        จุดมุ่งหมายของการนำคอมพิวเตอร์มาใช้ในยุคแรกเพื่อให้คอมพิวเตอร์ สามารถทำงานบางอย่างได้แทนมนุษย์ เพื่อให้การทำงานเกิดประสิทธิภาพสูงสุด และได้มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง และรวดเร็วจนเป็นที่ยอมรับในปัจจุบัน ซึ่งยุคนี้เป็นยุคข้อมูลข่าวสารโดยมีคอมพิวเตอร เป็นเทคโนโลยีรองรับ โดยอาศัยเครือข่ายคอมพิวเตอร์ (Computer Network) เป็นระบบที่สามารถแลกเปลี่ยนข้อมูลซึ่งกันและกันได้ นอกจากนี้ยังสามารถใช้ทรัพยากร (Resource) ที่มีอยู่ในเครือข่ายร่วมกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ความหมายของระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์

        ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ (Computer Network) หรือ ระบบเครือข่าย (Network) ประกอบด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์หลายๆ เครื่องที่มีความสามารถติดต่อกันเพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลกันได้   โดยติดต่อผ่านช่องทางการสื่อสารต่างๆ เช่น สายโทรศัพท์ สายไฟฟ้า หรือผ่านทางสื่อแบบอื่นๆ ได้แก่ โมเด็มไมโครเวฟสัญญาณอินฟราเรด เป็นต้น

รูปภาพ 1.1 ระบบเครือข่าย (Network)

ประเภทของการแลกเปลี่ยนข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพในรูปแบบต่างๆ (อโรชา ชีรนรวนิชย, 2546) สามารถแบ่งได้ดังต่อไปนี้

1. การใช้ Hardware ร่วมกัน

- Share Disks pace

         เป็นการใช้งานร่วมกันของเนื้อหาที่ใช้ในการเก็บข้อมูล ซึ่งรวม Hard disk และ CD ROMS ซึ่งจะใช้ Hard disk หรือ CD ROMS จากเครื่องคอมพิวเตอร์ (PC) ที่เรียกว่า File Server โดย File Server นี้จะเป็นเครื่องที่ใช้ในการเก็บข้อมูลของ   User และ Software ของระบบทั้งหมด รวมทั้งควบคุมการทำงานของระบบ Network ด้วย

-Share Communication Devices

        เป็นอุปกรณ์สื่อสารของระบบคอมพิวเตอร์มาใช้ร่วมกัน เช่น Modem ซึ่งใช้ในการเปลี่ยนถ่ายข้อมูลระหว่างคอมพิวเตอร์ด้วยกันโดยอาศัยสายโทรศัพท์นอกจาก Modem แล้วอุปกรณ์มีอีกอย่างหนึ่งที่สามารถนำมาใช้งานร่วมกันได้คือ FAX โดยสามารถที่จะทำการพิมพ์ข้อมูลที่ Workstation ส่วนตัวและส่งผ่านข้อมูลผ่านระบบ Network ไปที่เครื่อง FAX ได้ทันที โดยไม่ต้องพิมพ์ลงกระดาษแล้วเดินไปส่ง FAX ที่เครื่อง FAX อื่นๆ อีกต่อไป

2. การใช้ Software ร่วมกัน

- Share Software Packages

       ในปัจจุบันสิ่งที่เป็นปัญหาอยู่ก็คือ เรื่องของลิขสิทธิ์ทาง Software ถ้ามีเครื่องมือคอมพิวเตอร์ (PC) แต่ละเครื่องใช้งานแยกกันอยู่ก็จำเป็นที่จะต้องซื้อ Software ที่มีลิขสิทธิ์ถูกต้องตามกฎหมายมาใช้งาน นั้นคือ 1 ชุดต่อ 1 เครื่อง รวมทั้งยังต้องคอยระวังในเรื่องของการ Copy Software มาใช้งานเองของ User แต่ละคนด้วย การนำระบบ Network มาใช้งานจะช่วยลดปัญหาของการทำผิดทางกฎหมายทางด้านลิขสิทธิ์ได้

3. การเชื่อมต่อระบบอื่น

       เมื่อต้องการนำเครื่องคอมพิวเตอร์ มาเชื่อมต่อกับระบบอื่น เช่น Mainframe หรือ Mini Computer จะต้องมีอุปกรณ์เชื่อมต่อพิเศษ เพื่อให้ เครื่องคอมพิวเตอร์นั้นสามารถ ทำงานร่วมกับระบบอื่นได้จะเรียกขบวนการนี้ว่า Terminal Emulation  ถ้ามีระบบ Network อยู่แล้ว สามารถที่จะนำเครื่องคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์เชื่อมต่อสำหรับระบบอื่นเพียง 1 ชุด มาใช้งาน หลังจากนั้น Workstation เครื่องอื่นที่ไม่มีอุปกรณ์ต่อเชื่อมนี้ก็สามารถเชื่อมต่อกับระบบอื่นได้ด้วย เสมือนมีอุปกรณ์เชื่อมต่อติดตั้งที่เครื่องของตนเอง ลักษณะเช่นนี้เรียกว่า Gateway

4. การใช้ระบบ Multi-users

        หมายถึง User สามารถใช้โปรแกรมหรือข้อมูลเดียวกันได้ครั้งละหลายๆ คนซึ่ง Network นั้นสามารถใช้งานระบบนี้ได้เป็นอย่างดี ทำให้ในปัจจุบันผู้ใช้งานระบบ Multi-users หรือ Mini Computer ได้หันมาเล็งเห็นถึงความสำคัญ ของระบบ Network และเริ่มใช้งานระบบนี้มากยิ่งขึ้น ได้แก่ E-mail (Electronic Mail), Schedule หรือ Group Calendar, Database 

personal computer

        คอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล ใช้ตัวย่อว่า PC (อ่านว่า พีซี) หมายถึง เครื่องคอมพิวเตอร์ขนาดเล็กที่ทำขึ้นไว้ใช้เป็นการเฉพาะหรือส่วนบุคคล ส่วนมากจะหมายถึงไมโครคอมพิวเตอร์ (ก่อนหน้านี้ จะมีขายก็แต่คอมพิวเตอร์ขนาดใหญ่) ซึ่งเน้นในเรื่องของการเคลื่อนย้ายได้สะดวก และมีราคาถูกพอที่จะซื้อหามาใช้เป็นของส่วนตัวได้ ปัจจุบัน มีการผลิตซอฟต์แวร์สำเร็จ (packaged software) สำหรับคอมพิวเตอร์ขนาดนี้กันมาก โปรแกรมเหล่านี้ใช้ง่าย เหมาะกับงานทั่ว ๆ ไป ไม่ว่าจะเป็นงานบ้าน งานส่วนตัว เช่น งานพิมพ์ สมุดบันทึกประจำวัน บัญชีรับจ่าย จึงทำให้พีซีเป็นที่นิยมทั่วไป แต่ในบางครั้งนำมาใช้หมายถึงเฉพาะไมโครคอมพิวเตอร์ไอบีเอ็ม หรือประเภทเทียบเคียงไอบีเอ็ม (IBM compatibles) เพื่อให้เห็นแตกต่างระบบแมคอินทอช


Resource
        ทรัพยากร หมายถึง ส่วนประกอบทั้งปวงของคอมพิวเตอร์เช่น หน่วยความจำ, เครื่องพิมพ์จอภาพถ้าเราใช้หน่วยความจำจนเต็ม เครื่องจะแสดงบนจอภาพว่า หน่วยความจำไม่พอ เช่น ถ้าเปิดวินโดว์มากเกินไป ก็อาจแสดงข้อความว่า "resources are running out" หรือแปลได้ว่า "ทรัพยากรขาดแคลน"


Wide Area Network (WAN)
      Wide Area Network (WAN) เป็นเครือข่ายเชื่อมโยงกันในระยะทางที่ห่างไกล อาจจะเป็นหลายๆ กิโลเมตร   ดังนั้น ความเร็วในการเชื่อมโยงระหว่างกันอาจไม่สูงมากนัก เพราะระยะทางไกลทำให้มีสัญญาณรบกวนได้สูง ความเร็วจึงอยู่ในระดับช่วง 9.6-64 Kbps และ 1.5-2 Mbps ขึ้นอยู่กับแอพพลิเคชั่นและขนาดของข้อมูล


Local Area Network (LAN)
         Local area network (LAN) เป็นกลุ่มของคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้อง ซึ่งใช้สายติดต่อร่วมกัน เพื่อใช้ทรัพยากรของเครื่องแม่ข่ายร่วมกันภายในพื้นที่ขนาดเล็ก โดยปกติเครื่องแม่ข่ายจะเก็บข้อมูล และโปรแกรมประยุกต์ เพื่อให้คอมพิวเตอร์ลูกข่ายสามารถเข้ามาใช้ได้ ขนาดของ LAN อาจจะประกอบผู้ใช้ 2-3 ราย หรือหลายพันราย


Metropolitan Area Network (MAN)

         Metropolitan area network (MAN) เป็นเครือข่ายที่ติดต่อภายในของผู้ใช้ด้วยทรัพยากรคอมพิวเตอร์ ในด้านพื้นที่ทางภูมิศาสตร์ หรือภูมิภาคขนาดใหญ่กว่าเครือข่ายแบบ LAN แต่เล็กกว่าเครือข่ายแบบ WAN คำนี้ใช้กับการติดต่อภายในเครือข่ายในเมืองเป็นเครือข่ายเดี่ยวขนาดใหญ่ และใช้กับวิธีการติดต่อของเครือข่าย LAN หลายเครือข่ายโครงการเชื่อมด้วยสาย backbone เดียวกัน การใช้บางครั้งอ้างถึงเครือข่ายมหาวิทยาลัย ตัวอย่างของเครือข่าย MAN มีหลายขนาด สามารถพบในเมืองหลวงของ LONDON ในอังกฤษ Lodz ในโปแลนด์ และ Geneva ในสวิสเซอร์แลนด์ มหาวิทยาลัยขนาดใหญ่

Gateway

       เป็นอุปกรณ์ที่มีความสามารถสูงในการเชื่อมต่อเครือข่ายต่างๆ เข้าด้วยกัน โดยสามารถเชื่อมต่อ LAN หลายๆ เครือข่ายที่ใช้โปรโตคอลต่างกัน และใช้สื่อส่งข้อมูลต่างชนิดกันได้อย่างไม่มีขีดจำกัด ตัวอย่างเช่น เชื่อมต่อ Ethernet LAN ที่ใช้สายส่งแบบ UTP เข้ากับ Token Ring LAN ได้ 

        เกตเวย์เป็นเหมือนนักแปลภาษาที่ทำให้เครือข่ายที่ใช้โปรโตคอลต่างชนิดกันสามารถสื่อสารกันได้ หากโปรโตคอลที่ใช้รับส่งข้อมูลของเครือข่ายทั้งสองไม่เหมือนกันเกตเวย์ ก็จะทำหน้าที่แปลงโปรโตคอลให้ตรงกับปลายทางและเหมาะสมกับอุปกรณ์ของฮาร์ดแวร์ที่แต่ละเครือข่ายใช้งานอยู่นั้นได้ด้วย ดังนั้นอุปกรณ์เกตเวย์จึงมีราคาแพงและขั้นตอนในการติดตั้งจะซับซ้อนที่สุดในบรรดาอุปกรณ์เครือข่ายทั้งหมด

Maintenance

         หมายถึง กิจกรรมใดๆ ก็ตามที่กระทำขึ้น เพื่อทำให้อุปกรณ์ของตัวเครื่องคอมพิวเตอร์อยู่ในสภาพที่จะใช้งานได้ทันที มีการทดสอบ การวัด การปรับปรุงและซ่อมแซมอยู่เสมอ ถ้าใช้กับแฟ้มข้อมูล ก็หมายถึงต้องมีการปรับปรุงแก้ไขแฟ้มนั้นอยู่ตลอดเวลา เพื่อไม่ให้ล้าสมัย

Per User License

      หมายถึง Software ที่จะต้องระบุจำนวน User ลงไปเลยว่าต้องการใช้เท่าใดแต่ในการทำงานจริงๆแล้วจะใช้กี่คนพร้อมกันก็ได้

Schedule หรือ Group Calendar

        เป็นโปรแกรมที่รวบรวมปฏิทินรายวันของ User แต่ละคนมารวมกันเป็นตาราง (Schedule) ของทั้งระบบ ทำให้ผู้จัดการระบบสามารถทราบนัดหมายต่าง ๆ ของ User แต่ละคนได้ และวางแผนการได้สะดวกยิ่งขึ้น เช่น Word Perfect Office